دسته بندی ها
مدیریت دخل و خرج در خانه
اقتصاد خانواده را مي‌توان چگونگي سازمان‌دهي و مديريت منابع خانه تعريف کرد. مي‌توان فهرست کاملي از زمان، پول، فضاي زندگي و... تهيه کرد. شايد اقلام اين فهرست متفاوت به‌نظر برسد، ولي همه آنها داراي يک ويژگي مشترک هستند. ويژگي همه اين اقلام در زندگي امروز اين است که کمياب هستند. حتما شنيده‌ايد که مردم مي‌گويند اي کاش وقت بيشتري داشتم، اي کاش خانه بزرگ‌تري داشتم، اي کاش پول بيشتري داشتم و... . هرچند که خانواده به غيراز منابع مادي، منابعي نظير عشق، وحدت خانواده، خاطرات خوش، لحظه‌هاي شادمانه خانوادگي و... در اختيار دارد که قابل تبديل به پول نيست اما نقش منابع مادي هم آن قدر اهميت دارد که کارشناسان مديريت اقتصاد، خانواده را يکي از ارکان تحقق روياي خوشبختي و موفق عنوان مي‌کنند.
شيوه مديريت اقتصادي خانواده‌ها، امروزه بخش عمده‌اي از هويت آنان را تشکيل داده، رونق و شکوفايي اقتصادي، رشد و ترقي خانواده را در پي خواهد داشت.
انتخاب، قلب اقتصاد خانواده
خانواده دوست دارد بهترين نوع غذا را مصرف کند ، زيباترين لباس‌ها را براي اعضاي خود تهيه کند، در بهترين نقطه شهر و در بهترين منزل زندگي کند، بهترين وسايل و امکانات را در اختيار داشته باشد، به‌طور مکرر سفر برود، بهترين آموزش‌ها را براي فرزندان خود فراهم کند و.... واقعيت اين است که اگرچه اين درخواست‌ها به وسيله همه خانواده‌ها مطرح مي‌شود اما واضح است که فقط درصد کمي از خانواده‌ها قادر به تأمين همه اين خواسته‌ها هستند. درآمد يک خانواده متوسط فقط مي‌تواند تعداد محدودي از اين خواسته‌ها را برآورده کند؛ از اين‌رو خانواده بايد از ميان خواسته‌هاي خود انتخاب به‌عمل آورد. نياز به انتخاب در تمامي طول و سطوح مختلف زندگي وجود دارد.
حتما بارها پيش خود فکر کرده‌ايد اگر اين کالا را بخرم، نمي‌توانم بچه‌ها را آخر هفته به رستوران ببرم، اگر مسافرت نوروزي بروم، شهريه کلاس زبان بچه‌ها را نمي‌توانم بپردازم، اگر براي خود پالتويي را که دوست دارم بخرم، براي دخترم نمي‌توانم پالتو بخرم و... در زندگي روزمره با صدها مورد از اين نوع مواجه هستيم که بايد تصميم بگيريم و انتخاب کنيم.
بهترين و اقتصادي‌ترين انتخاب براي خانواده، انتخابي است که بيشترين رضايت خاطر (خشنودي) را براي خانواده به بار آورد. اقتصاددانان به جاي رضايت خاطر از يک اصطلاح علمي به اسم مطلوبيت استفاده مي‌کنند. آنها مي‌گويند بهترين انتخاب، انتخابي است که بيشترين مطلوبيت را براي خانواده ايجاد کند
اينکه چه و چه قدر مصرف کنيم، چه کسي کار کند، چند ساعت کار کند، در کجاي شهر زندگي کنيم، آپارتمان داشته باشيم با چند اتاق و... پرسش‌هايي است که هر روز در خانواده‌ها مطرح است. پاسخ به همه پرسش‌هاي بالا مستلزم تصميم‌‌گيري و انتخاب است و به همين دليل انتخاب، قلب اقتصاد خانواده است.
بهترين و اقتصادي‌ترين انتخاب براي خانواده، انتخابي است که بيشترين رضايت خاطر (خشنودي) را براي خانواده به بار آورد. اقتصاددانان به جاي رضايت خاطر از يک اصطلاح علمي به اسم مطلوبيت استفاده مي‌کنند. آنها مي‌گويند بهترين انتخاب، انتخابي است که بيشترين مطلوبيت را براي خانواده ايجاد کند.
چگونگي توزيع منابع براي رسيدن به مطلوبيت
چگونگي توزيع منابع در دسترس خانواده، بين اعضاي آن بسيار مهم است. واضح است اگر يکي از اعضاي خانواده قسمت بيشتري از درآمد خانواده را به‌خود اختصاص دهد، سهم کمتري براي ديگري مي‌ماند. در اينجا يک راه‌حل طلايي براي حل مسئله توزيع مناسب منابع خانواده پيشنهاد مي‌کنيم: ليستي از خواسته‌هاي افراد خانواده تهيه کنيد. انتخاب‌هاي ممکن را بنويسيد. انتخاب‌ها را آنقدر با هم عوض کنيد که به بهترين انتخاب با توجه به درآمدتان دست يابيد. توجه کنيد که هر خانواده سازماني است که توليد و توزيع کالا را انجام مي‌دهد، ولي مثل خط توليد يک کارخانه نيست، سيستم جوي دنيا هم نيست بلکه مکاني است که در آن گروهي زندگي، کار و بازي مي‌کنند و عمل هريک بر ديگري اثر مي‌گذارد.
جايگاه فرزندان در اقتصاد خانواده
نقش کودکان و فرزندان به‌عنوان يکي از مصرف‌کنندگان عمده در خانواده‌ها از يک سو و همچنين جايگاه آنان در آتيه اقتصاد خانواده‌ها از سوي ديگر لزوم توجه به آموزش صحيح و هدايت آنان را ايجاب مي‌کند. با رهبري صحيح و به‌جا در اقتصاد خانواده، خصوصيات جمعگرايي، صداقت، دلسوزي، صرفهجويي، مسئوليتپذيري و ديگر خصوصيات مثبت رشد و پرورش مييابد. هدايت فرزندان در مسير شناخت مسائل، مشکلات، کمبود‌ها و محدوديت‌هاي اقتصادي خانواده‌ها مي‌تواند در اصلاح رفتار مالي و همچنين واقعيت‌نگري آنان نقش مهمي ايفا کند.
زنان و مديريت اقتصاد خانواده
زنان در مديريت و برنامه‌ريزي الگوهاي مصرفي در خانواده نقش اصلي را دارند و در جوامع سنتي اين نقش در مسير قناعت در خانواده پر رنگ‌تر بود.
برخي از کارشناسان مصرف را کليد فهم تحولات اجتماعي بيان مي‌کنند چرا که بر اين اساس واقعيت خانواده را بهتر مي‌توان شناخت. با توجه به اينکه سطح زندگي افراد در جامعه دچار تغييرات اساسي است نگاه امروز به اقتصاد در جامعه نگاهي وسيع و گسترده است.
در قديم مصرف صرفاً يک رفتار اقتصادي بيان مي‌شد به‌طوري که افراد غني به لحاظ درآمد بالا، کالاهاي بيشتري هم مصرف مي‌کردند، حال آنکه امروزه مصرف وسيله‌اي شده که افراد شخصيت خود را با آن به ديگران نشان مي‌دهند؛ در واقع مصرف به يک رفتار اجتماعي تبديل شده است.
نقش کودکان و فرزندان به‌عنوان يکي از مصرف‌کنندگان عمده در خانواده‌ها از يک سو و همچنين جايگاه آنان در آتيه اقتصاد خانواده‌ها از سوي ديگر لزوم توجه به آموزش صحيح و هدايت آنان را ايجاب مي‌کند
با توجه به جايگاهي که زن در خانواده به‌عنوان مادر و فردي که در انتقال ارزش‌هاي اخلاقي به نسل بعد مؤثر است، مي‌تواند در اصلاح الگوي مصرف نقشي بسيار مهم داشته باشد.
اگر در خانواده‌اي مصرف و استفاده از کالاهاي مصرفي توسط مادر خانواده مديريت نشود اقتصاد خانواده دچار مشکل مي‌شود. همان طور که نقش زن در جامعه سنتي در قناعت، بسيار چشمگير بوده است، در جوامع مدرن هم در گرايش يا عدم‌گرايش افراد خانواده به مصرف گرايي بسيار مؤثر است.
زن با استفاده از جايگاه ويژه‌اي که از لحاظ احساسات و عواطف در خانواده دارد نيز مي‌تواند روي الگوي مصرف و نظام اقتصادي خانواده تأثير مستقيم داشته باشد.
منبع : باشگاه خبرنگاران
X